Tefeleme Nedir? Gerçekten Hayatımızı Kolaylaştırıyor mu?
İzmir’de, sosyal medyada aktif, enerjik ve bazen sinirli bir gencim. Yani, bir konu hakkında fikir sahibi olduğumda, o konuda görüşümü rahatça dile getiririm. Bu yazının konusu da, son zamanlarda sıkça duyduğum bir terim: Tefeleme. Bu kelime ne zaman gündeme gelse, çoğu kişi bir şekilde duraksıyor, “Acaba bu ne?” diye soruyor. Hadi gelin, tefeleme nedir, ne işe yarar ve gerçekten hayatımızı kolaylaştırıyor mu? Ya da aslında başka bir şey mi var burada?
Tefeleme Nedir?
Tefeleme, Türkçeye biraz eğlenceli bir şekilde yerleşmiş, eski zamanlardan gelen bir terimdir. Aslında, köken olarak tüfek tefeleme olarak da kullanıldığı söyleniyor. Ancak günümüzde, daha çok “işlerin önceden yapılması gereken şekilde yapılmaması” ve bir şekilde “fırsatların ertelemesi” anlamında kullanılmaya başlandı. Yani, bir işi yapmamak için türlü bahaneler uydurmak, zaman kaybetmek, işin ertelenmesine “bir şekilde” göz yummak diye özetlenebilir. Bu da demek oluyor ki, hayatın içinde karşılaştığımız “tembellik” ya da “erteleme” gibi tutumların sanatsal bir versiyonu.
İçimdeki genç, “Hadi ya, biz buna tefeleme mi diyoruz? İyiymiş!” diyerek hafif bir gülümseme atıyor. Çünkü evet, kelime olarak kulağa hoş geliyor. Ama işin içinde biraz daha derine inmeye başladığımızda, bu tutumu gerçekten benimsemek ne kadar doğru?
Tefeleme: Güçlü Yanları
Rahatlık ve Bağışıklık Sistemi İçin Fırsatlar
Tefeleme, özellikle insanlar arasında rahatlık ve gevşeme anlarıyla ilişkilendirilebilir. Gerçekten, her şeyi zamanında yapmak ve hemen her sorumluluğu yerine getirmek, bir noktada stresin başını alabilir. Bazen, insanın sadece bir adım geri atıp, işleri biraz ertelemesi gerekiyor. İstediğiniz an dinlenmek, işlere ara vermek, duraklama yapmak, aslında bazen zihinsel olarak yenilenmenize ve daha verimli olmanıza yardımcı olabilir.
Bununla birlikte, içimdeki sosyal medya bağımlısı da bu noktada biraz mizah yapıyor: “Yani, tefeleme yaparak ne kadar sağlıklı bir yaşam biçimi elde edebiliriz, sizce?” Çünkü tefelemenin, bazen ‘doğru bir zamanlama’ olması, genellikle erteleme alışkanlığının aslında ciddi bir soruna dönüşmesi riski taşıyor.
Tefeleme: Hem Etkili, Hem Zararlı
Bazen bir şeyleri zamanında yapmamak, aslında size yeni fırsatlar yaratabilir. Evet, tefeleme ile işler ertelense de, belki de bu arada bazı fırsatlar kaçmış olmayabilir. Yani, her şeyin hep hemen yapılması gerektiği bir dünyada, bazen durmak, geri adım atmak, şeyleri bir süreliğine beklemek size daha verimli fırsatlar sunabilir. Ne de olsa, bazen “bugün ne yaparsam daha iyi olur” diye düşünmektense, bir adım geri atıp rahatlamak, olaylara daha geniş bir açıdan bakmanıza yardımcı olabilir.
Tefeleme: Zayıf Yanları
Erteleme Yıkıcı Olabilir
Hadi dürüst olalım, tefeleme yapmanın tek başına rahatlatıcı ya da sağlıklı bir şey olduğunu söylemek de bir noktada yanıltıcı olabilir. Çünkü bu erteleme durumu, aslında daha büyük bir problem doğurabilir. Yani bir işi zamanında yapmamak, hiç de öyle harika sonuçlar doğurmayabilir. Sınav haftasında sürekli ertelenen dersler, iş yerinde tefelemeye devam edilen projeler, nihayetinde büyük stres kaynağına dönüşebilir. Çünkü erteleme, sadece bir anlık rahatlama değil, uzun vadede bir yığılma yaratabilir. Ve sonunda, tüm o beklenen işler birikebilir, çözülmesi zor, kocaman bir dağa dönüşebilir.
İçimdeki genç insan burada tamamen itiraz ediyor: “Bunu duymak istemiyorum, o kadar da kötü olamaz!” Ama göz ardı etmeyelim, gerçekten de zamanında yapılmayan işlerin getirisi bazen fazlasıyla ağır oluyor.
Sadece Geçici Bir Çözüm: Sonsuza Kadar Erteleme Olur mu?
Bir diğer büyük problem de, sürekli olarak tefeleme yaparak işleri ertelemenin, sonunda kalıcı bir alışkanlığa dönüşmesidir. Bazen bir işi ertelemek, sadece “şu anlık rahatlık” sağlayabilir, ama sürekli hale geldiğinde bu davranış bir tür kronik erteleme bozukluğuna dönüşebilir. Yani, tefeleme bir noktada alışkanlık haline gelir ve o alışkanlık da kişiyi daha fazla strese sokarak işleri zorlaştırır.
Ve işte burada, içimdeki insan tarafı yine devreye giriyor: “Peki, bu kadar alışkanlık yapmışken ve sürekli ‘yarın yaparım’ demişken, nasıl bir motivasyonla ilerleyeceğiz?” Gerçekten bu kadar erteleme davranışı, uzun vadede insanları başarıya götürüyor mu?
Tefeleme: Sonuç
Tefeleme, bazen iyi olabilir, bazen de en kötü düşmanınız haline gelir. Gerçekten, her şeyin tam zamanında yapılması gerektiği bir dünyada, birkaç dakika durmak, nefes almak insanı rahatlatabilir. Ama bu alışkanlık haline gelirse, işler gerçekten karışabilir. Erteleme, bir bakıma ‘şu an rahat olma’ isteğiyle başlar, fakat sonunda büyük bir stres yaratabilir. Bu yüzden, hayatımızda bir denge kurarak, zamanı doğru kullanmak ve gerektiğinde bir adım geri atmak, daha sağlıklı bir yaşam tarzı oluşturabilir. Ama bu işin içine bir “tamamen” girmek, biraz tartışılabilir.
Peki, tefeleme alışkanlığı, gerçekten bizim için faydalı mı? Ertelemenin sağladığı “rahatlık” mı, yoksa işlerin birikmesiyle karşılaştığımız o gergin son mu? Gerçekten ne kadar erteliyoruz ve ne zaman durmamız gerektiğini anlayabiliyor muyuz?