Uykusuzluk Ne Gibi Hastalıklara Yol Açar?
Evet, yine uyuyamadım. Hem de bu sefer biraz fazla… Yani bir insanın beyin kapasitesinin %100’ünü uykusuzlukla nasıl kullanabileceğini araştırmak lazım. Şu an, gözlerimle internet arasında bir savaş var. Bir elimde kahve, diğer elimde ise telefonla “Uykusuzluk ne gibi hastalıklara yol açar?” diye araştırıyorum. Ama tabii, uykusuzluğun hastalıkları konusunda da bir kafa karışıklığım var. Hadi gelin, uykusuzluğun vücuda ve ruha neler yaptığını biraz eğlenceli bir şekilde inceleyelim.
Uyku mu? Onun Ne Olacağı Belli Olmaz!
Hayatımda birkaç kez tam anlamıyla uykuya dalacakken, bir anda aklıma gelen düşünceler yüzünden geri döndüm. Mesela “Yarının kahvaltısını ne yapacağım?” veya “Bir dakika, bu kadar mı rahatım? Yatarken unutabileceğim bir şey var mı?” Her birinden sonra iç sesim bana “Git yat, uykusuz kalırsan, uykusuzluk ne gibi hastalıklara yol açar?” gibi bir düşünce fısıldıyor ama… Hadi ya! Uykusuzluk hastalık yapmaz ki… değil mi?
1. Bağışıklık Sistemi ve Savunma Savaşçıları
Beynimde bir yanda kahvemi içiyorum, diğer yanda ise bağışıklık sistemimin “Bu kadar uykusuzluk da neyin nesi?” diye feryat ettiğini duyuyorum. Uykusuzluk, vücuda “hadi bakalım, savaş başlasın” moduna sokar. Uyku eksikliği, bağışıklık sistemimizin güçsüzleşmesine sebep olur. Yani vücudun “Tamam, savunma yapabiliriz” dediği o an aslında pek de savunmasız kalmamıza neden olur.
Bunu şöyle hayal edin: Bağışıklık sisteminiz bir kale, uykusuzluk ise o kalenin etrafındaki duvarları yavaşça yıkıyor. Eğer yeterince uyumazsanız, bu kale düşer. Yani bir soğuk algınlığı veya gribe yakalanmanız an meselesi.
2. Zihinsel Performans ve Düşünme Gücü
Evet, hadi gelin bunu tartışalım. Uykusuzken düşünme becerimiz gerçekten zayıflar mı? Tabi ki! Mesela şu an size yazarken bile bir yanda “Uykusuzluk ne gibi hastalıklara yol açar?” diye düşünüyorum, diğer yanda ise “Bir kahve daha içsem mi?” diye soruyorum.
Bir arkadaşım geçenlerde “Gece uyumadım, ama sabah aklımda bir sürü fikir vardı” dedi. Bunu duyunca ben de içimden “Aha, uyumadığın için sabah beyninde ‘açılın, fikir fabrikası geliyor!’ sesleri yankılanmış olmalı” dedim.
İşte uykusuzluk, düşünme hızını yavaşlatır ve zihinsel yeteneklerinizi kısıtlar. Bu da ne demek? Şu çok basit örneği verelim: O günü nasıl geçireceğinizi planlarken, sürekli “Benim elim niye bu kadar büyük?” diye bakmanıza sebep olabilir. Çünkü konsantrasyon sıfır!
3. Stres ve Anksiyete: “Sadece Uyudum Ama…”
Kendimden örnek verecek olursam, uykusuzluk en çok ruh halimi etkiler. Yani, bir işe koyulmaya çalıştığımda vücudum sadece “Aha, bir şeyler yapmam lazım” demekle yetinirken, beynim “Şimdi şunu da düşündüm, acaba o yolda kaza mı olmuş?” diye bir yere kayar. İnanın, bu gerçekten stresli bir durum! Uykusuzluk ne gibi hastalıklara yol açar, derseniz, buna ilk cevabım: Anksiyete olur.
Beyniniz, uykusuz kaldıkça daha çok “her şey kötüye gidiyor” diye mesajlar gönderir. Yani, önceden basit gibi gördüğünüz bir durumu, zihniniz saatlerce “Bunu mu yapmalıyım? Ne olur, yapma!” diye tekrarlayabilir.
4. Kalp Sağlığı ve Kan Basıncı: “Birazcık Uykuya Ne Olur?”
İç sesim tekrar devrede: “Biraz daha kalk, seni uyandıran seslere dur de, yeni bir kahve yap ve biraz daha uyanık kal.” Uykusuzluk kalp sağlığını doğrudan etkileyen önemli bir faktördür. Kalp atışlarını hızlandırır, kan basıncını artırır ve uzun süreli uykusuzluk, kalp hastalıklarına bile yol açabilir. Yani şu kahvemi içip, bu yazıyı yazarken arada bir yudum almam biraz tehlikeli olabilir mi? Evet, aslında.
Yani, sürekli uykusuz kalmak vücudun stres tepkisini artırarak, kalp sağlığını kötü etkileyebilir. Düşünün, sürekli “Uykusuzluk ne gibi hastalıklara yol açar?” sorusu beyninizde dönüp duruyor, bu da kalp atışlarınızın hızlanmasına yol açıyor. Böyle bir döngüye girmeniz çok kolay!
5. Hafıza Sorunları ve Unutkanlık
Bir de hafıza konusu var. Uykusuzken genellikle hatırlamakta zorlanırız. Bu sabah kahvemi içmeden önce ceketimi neden aradığımı hatırlamıyorum. Sonra diyorum ki: “Kafamı kullanamıyorum çünkü uykusuzum!” O zaman da hafızanız bulanıklaşır, unutkanlık başlar. Gerçekten de unutuyorsunuz. Bir şey yapmayı planlarken birden unuttuğunuzu fark ediyorsunuz. Mesela şu an aklımda bir şey vardı ama neydi? Ha, hatırladım! Uykusuzluk ne gibi hastalıklara yol açar? Hafıza kaybı, evet.
Sonuç: Uykusuzluk, Herşeyin Kötüsü!
Kısacası, uykusuzluk bir gün bıçak gibi kesilip, sizi “Pat! İşte sana hastalıklar” diye karşılayabilir. Yani kalp sağlığınız, zihinsel sağlığınız, hatta ruh halinizin bozulması… Hepsi bir araya gelir ve uykusuzluk ne gibi hastalıklara yol açar sorusunun cevabı her zaman elimizde olur: O kadar çok hastalık ki, bunları saymaya ne ben ne de siz vaktinizin olduğunu düşünüyorum!
Peki, çözüm nedir? Biraz uyumak, biraz dinlenmek ve bazen kendimize “Bir dakika, vücuda bir izin verelim” demek… Bu kadar basit! Çünkü hiçbir şey, bir gece uykusunun verdiği kadar iyi hissettiremez!